Beeld en Geluid heeft in 2018 de maatschappelijke en economische positie versterkt door nieuwe technologie met het archiveringsvak te verbinden, zelf en door samen te werken in onderzoeksprojecten en (inter)nationale netwerken. Daarnaast focust Beeld en Geluid zich op educatieve programmering gericht op diverse aspecten van mediawijsheid voor zowel docenten als leerlingen van het Primair en Voortgezet Onderwijs.
DAAN ging live: de nieuwe archiefdienst van Beeld en Geluid
Op 25 juni 2018 ging onze nieuwe archiefdienst DAAN live. DAAN staat voor Digitaal Audiovisueel Archief Nederland: een state of the art archiefsysteem dat aan alle moderne eisen van de broadcast industrie voldoet. Het biedt de hoogst mogelijke standaard in digitale content archivering. DAAN vervangt iMMix en ADREM. Met DAAN hebben we een archiefsysteem in handen dat flexibel genoeg is om in te spelen op de snelle veranderingen in de mediabranche. DAAN is gebaseerd op een bewezen technologie standaard uit de broadcast industrie van leverancier Vizrt. Ook mediaconcerns als Al Jazeera, Fox Sports, CNN en de BBC maken gebruik van de systemen van Vizrt.
DAAN is er voor alle gebruikers van ons archief. Dus voor iedereen die AV-materiaal voor hergebruik zoekt en bestelt, zoals publieke en commerciële omroepen, productiemaatschappijen, onderwijs, de creatieve sector én het algemeen publiek. Maar ook voor al onze medewerkers van Beeld en Geluid die met DAAN werken; enerzijds om de dagelijkse instroom van V-materiaal te verwerken en anderzijds om de licentie-afhandeling voor afnemers van archiefmateriaal efficiënt te laten verlopen.
Nieuws of nonsens: media educatieve programmering
Nieuws of Nonsens
Tot augustus 2018 liep onze tentoonstelling Nieuws of Nonsens #demediamindfuck. In tijden van fake news, filterbubbels en nieuwe vormen van (online) journalistiek, is de impact van het dagelijks nieuws groter dan ooit. Nieuwsmakers creëren bewust of onbewust een eigen verhaal vanuit hun inzichten en meningen. Kan nieuws wel volledig objectief zijn? Beeld en Geluid wilde met deze tentoonstelling de bezoeker aan het denken zetten, over wat nieuws is en hoe het zijn of haar wereldbeeld vormt. Nieuws of Nonsens was een eyeopener voor iedereen die meer wil weten over hoe nieuws gemaakt wordt, hoe je zelf je nieuws selecteert en hoe je je er, bewust of onbewust, door laat beïnvloeden.
Jeugdjournaal masterclass
Deze tentoonstelling was een prima kapstok voor tal van activiteiten. Zo waren er expert-lezingen van Charles Groenhuijsen, Lars Duursma en Griselda Molemans. In de meivakantie hielden we de Nieuws of Nonsens-dagen met het Kinderpersbureau en de Jeugdjournaal masterclass voor de jonge bezoeker. Arjen Lubach vertelde in een uitverkochte theaterzaal over hoe hij met zijn programma een andere kijk op het nieuws geeft en de publieke opinie soms beïnvloedt.
In samenwerking met Mediawijzer, het Nederlands Debat Instituut en DROG ontwikkelden we de docententraining Nieuws of Nonsens in de klas. Tijdens deze studiedag kregen docenten in het Voortgezet Onderwijs inzicht in hoe nieuws wordt gemaakt, verspreid en verslonden en hoe mediahypes ontstaan. Het programma is zodanig ingericht dat docenten die deelnemen aan de workshops deze vervolgens zelf in hun les kunnen verwerken. Vanwege de enorme belangstelling voor dit onderwerp werd in november nog een docentendag rond dit onderwerp georganiseerd, dit keer in samenwerking met HUMAN. Voor leerlingen in groep 7 en 8 van het Primair Onderwijs ontwikkelden we de workshop Beeldgeheimen gericht op bewustwording van de dynamiek van journalistiek en media.
Workshop Beeldgeheimen
De tentoonstelling Nieuws of Nonsens #demediamindfuck was in 2018 ook één van de onderzoeksplekken voor Tentoonstellingsmaker van de 21e eeuw.
Vierde editie Topklas Digital Design: onderwijs en bedrijfsleven dichter bij elkaar
Topklas Digital Design
In 2018 vond de vierde editie plaats van de Topklas Digital Design, mede mogelijk gemaakt door het stadsfonds Hilversum. Zestig Leerlingen van zes middelbare scholen uit de regio werkten volgens de design thinking-aanpak aan mediatoepassingen op basis van vraagstukken van bedrijven en maatschappelijke en culturele instellingen. Dit is een creatieve manier om complexe problemen op te lossen met het oog op innovatie. Lily Vijftigschild van het Hilfertsheem College: "Leerlingen vinden het leuk om buitenschools te leren. Daarnaast leren ze ook van anderen leerlingen. Het is hard werken, maar met de juiste motivatie en samenwerking hoeft het niet lastig te zijn".
Topklas Digital Design brengt het onderwijs en bedrijfsleven dichter bij elkaar. Hoe kan het WNF leerlingen bewust maken van de foodindustrie? Hoe zorgt de KRO-NCRV ervoor dat ook niet-westerse jongeren kiezen voor de journalistiek? Dit zijn enkele vraagstukken waar de leerlingen mee aan de slag gingen. Naast het WNF en de KRO-NCRV zijn Media Perspectives, NPO FunX, MENSES, Start-up Lab, NICAM en de Media Mile verbonden als casepartner. Patricia Berk van het WNF: "In de eerste aanzet zag WNF deelname aan het project Topklas Digital Design als een uitgelezen kans om met 14 en 15 jarigen te sparren over ons gedachtengoed: 'geef de aarde door'".
Leerlingen vinden het leuk om buitenschools te leren. Daar-naast leren ze ook van anderen leerlingen. Het is hard werken, maar met de juiste motivatie en samenwerking hoeft het niet lastig te zijn
Lily Vijftigschild van het Hilferts-heem College
FAIRview
In samenwerking met de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) ontwikkelt Beeld en Geluid het project FAIRview. FAIRview genereert gepersonaliseerde video samenvattingen van het nieuws en ontwikkelt meettechnieken om de kwaliteit van de video's en hun potentieel voor desinformatie te beoordelen. Platforms als Bing en Netflix bieden al functionaliteiten aan waarbij steeds vaker samenvattingen gepresenteerd worden van programma's. Op die manier kunnen korte items gemakkelijk worden gedeeld via social media en zijn ze eenvoudig te consumeren door kijkers voor een eerste indruk van het programma. FAIRview werkt aan een technologie die het mogelijk maakt gepersonaliseerde nieuwsvideo-samenvattingen te maken die geschikt zijn voor distributie op social media, evenals in de eigen zoekomgeving van het archief van Beeld en Geluid. Medio 2019 publiceren we de eerste resultaten van het project.
Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE)
Beeld en Geluid is een stevige partner en knooppunt binnen de nationale infrastructuur van digitaal erfgoed. Vanuit deze rol dragen wij in verschillende netwerken actief bij aan het verduurzamen en toegankelijk maken én houden van digitale audiovisuele erfgoedcollecties. Binnen het NDE werkt Beeld en Geluid samen aan de ontwikkeling van een stelsel van landelijke voorzieningen en diensten voor het verbeteren van de zichtbaarheid, bruikbaarheid en houdbaarheid van digitaal erfgoed. Andere instellingen die participeren in het netwerk en als knooppunt fungeren zijn de Koninklijke Bibliotheek, het KNAW Humanities Cluster, het Nationaal Archief en de Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed.
Het netwerk heeft de afgelopen periode een stevige basis gelegd. In 2018 is klantonderzoek gepresenteerd en zijn gebruikersprofielen opgesteld op basis waarvan het erfgoed op een nog betere manier aan het publiek kan worden aangeboden. Ook is de Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA) gepubliceerd, die beschrijft hoe erfgoed informatie gepubliceerd en uitgewisseld moet worden in het netwerk ('informatiehuishouding'). De komende twee jaar staat in het teken van de zogeheten intensivering van de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed. Met behulp van extra middelen vanuit het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werkt het netwerk in 2019 en 2020 versneld aan het duurzaam beschikbaar maken van meer digitaal erfgoed, vooral ook van kleinere instellingen.
AVA_Net
AVA_Net is de onafhankelijke netwerkorganisatie voor audiovisuele collectie houders in Nederland en versterkt vanuit die rol de positie van het audiovisuele erfgoed. AVA_Net richt zich op informatie- en kennisuitwisseling binnen het veld van het beheren en beschikbaar stellen van AV-erfgoed. Als knooppunt in de nationale infrastructuur van digitaal erfgoed is Beeld en Geluid penvoerder en financier van AVA_Net. De highlights uit 2018 leest u hieronder. In 2018 maakten wij ook een nieuwe promofilm. Bekijk 'm hier!
Trendmonitor 2018 audiovisuele collecties: born-digital groei
Beeld en Geluid doet om het jaar onderzoek naar de ontwikkelingen op gebied van beheer, behoud en beschikbaarstelling van analoge en digitale audiovisuele collecties in Nederland. In 2018 zagen wij drie in het oog springende ontwikkelingen. Er is sprake van een behoorlijke toename van 'born-digital' materiaal (materialen die hun oorsprong vinden in een digitale vorm). Binnen AV-erfgoedinstellingen neemt hierdoor de vraag naar selectiecriteria toe en afspraken over de aanlevering van materiaal. De tweede ontwikkeling is dat de digitalisering bij kleinere instellingen hapert door afname van projectsubsidies, dit in tegenstelling tot instellingen met grotere AV-collecties. De laatste ontwikkeling is gerelateerd aan de rechtenkwestie: het percentage AV-materiaal dat beschikbaar kan worden gesteld, neemt niet of nauwelijks toe. Dat is jammer omdat we informatie daarmee niet naar een groter publiek kunnen brengen. Wil je de gehele trendmonitor 2018 lezen, klik dan hier.
Symposium AVA_Net @Beeld en Geluid
AVA-Net 2018
Op donderdag 20 juni 2018 organiseerde Beeld en Geluid het jaarlijkse symposium van AVA_Net. Zo'n 140 audiovisuele erfgoed professionals uit het hele land kwamen naar ons prachtige instituut om kennis en ervaring uit te wisselen, en natuurlijk om hun netwerk te versterken en te vergroten. Rond het thema 'Born digital AV aan de poort' is flink gediscussieerd over de manier waarop born digital audiovisueel materiaal het archief binnenkomt: hoe krijgen we grip op de exponentiële groei van het aanbod en welke afspraken maken we om het selectieproces makkelijker te maken?
Lancering AVA_Net Magazine #1
In het najaar van 2018 lanceerden wij met trots de allereerste editie editie van het AVA_Net Magazine. Hét online magazine dat je op de hoogte houdt van alle ins en outs binnen de AV-erfgoedsector. Het AVA-Net Magazine komt twee keer per jaar uit en is bedoeld voor iedereen die werkt met, aan, voor, over of zelfs in audiovisueel erfgoed. Beeld en Geluid voert de redactie van het online magazine en stimuleert op deze manier kennisuitwisseling binnen het AV-veld. Voor de eerste editie hebben we samengewerkt met het Stadsarchief Rotterdam, Erfgoedhuis Zuid-Holland en LIMA. Wil je het magazine ook ontvangen of een inhoudelijke bijdrage leveren? Meld je dan aan bij info@avanet.nl.
AV Think Tank internationaal
Als echte verbinder initieerde Beeld en Geluid de 'AV Think Tank' in 2018: een groep internationale experts uit de audiovisuele erfgoedsector om gezamenlijke strategische prioriteiten in kaart te brengen en een onderzoeks- en actieagenda samen te stellen. Doel is het duurzaam gebruik van AV-materialen stimuleren, voor onder andere onderwijsdoelstellingen. De AV Think Tank vertegenwoordigt belangrijke AV-archieven en professionals op gebied van digitaal cultureel erfgoed van over de hele wereld, en verbindt deze partijen nauw met elkaar om als koplopers van de sector samen te werken met de rest van de community. Als je meer wilt weten over de AV Think Tank, bekijk dan de website.
Publicatie white paper in 2018
Het eerste resultaat van de AV Think Tank is de publicatie van de white paper 'Towards a New Audiovisual Think Tank for Audiovisual Archivists and Cultural Heritage Professionals' door Beeld en Geluid. Peter B. Kaufman (Intelligent Television en MIT) schreef het stuk en komt voort uit maanden vol open gesprekken met experts en vertegenwoordigers van diverse internationale archieven en culturele erfgoedinstellingen. De white paper beoogt de dialoog op gang te brengen tussen audiovisuele archivering en culturele erfgoed communities wereldwijd. Nieuwsgierig? De white paper kan je hier downloaden.
Mediawijzer
2018 was voor Mediawijzer.net een gedenkwaardig jaar. Zo vierde het netwerk hun tienjarig bestaan. Daarnaast keurde het ministerie van OCW het nieuwe meerjarenplan goed. De komende vijf jaar verbreedt Mediawijzer.net haar werkzaamheden uit naar volwassenen. In 2018 onderzocht Kantar Public de mate van mediawijsheid onder volwassenen. Zo'n 42% van hen bleek onvoldoende mediawijs en dreigt achter te blijven. Het nieuwe meerjarenplan kent drie programmalijnen: Jongeren, Volwassenen en Kwetsbaren. Mediawijzer.net gaat binnen deze lijnen nauw samenwerken met deels nieuwe partijen om heel Nederland mediawijzer te maken.
Week van de Mediawijsheid
In 2018 voerde Mediawijzer.net diverse campagnes om het Nederlandse publiek en met name jongeren bewust te maken van mediawijsheid en om ermee aan de slag te gaan. De Week van de Mediawijsheid was zoals elk jaar een groot succes, dit jaar voor het eerst ook op prime time TV met de Nationale Mediawijsheid test van BNN-VARA. Het jaarlijkse, in 2018 geheel vernieuwde spel MediaMasters trok 10% meer leerlingen aan dan het jaar ervoor: 185.000. Dit is dicht tegen eenderde van alle leerlingen in groep 7 en 8. Ook de Media Ukkie Dagen verliepen succesvol: het 'DigiABCD' hangt aan het prikbord bij menig consultatiebureau en kinderopvanginstelling.
Het netwerk kwam vele malen bijeen in expertsessies en events. Zo zijn meer dan 1000 professionals betrokken bij actuele zaken rondom mediawijsheid. Dat gebeurde op het jaarlijks netwerkevent de MNX en op de meer dan 20 expertsessies, conferenties en events die Mediawijzer.net samen met partners organiseerde, veelal met en bij Beeld en Geluid.
Belangrijk voor het onderwijs waren de door Mediawijzer.net georganiseerde feedbacksessies voor het ontwikkelteam digitale Geletterdheid van Curriculum.nu. Deze bijeenkomsten vonden zowel plaats bij Beeld en Geluid als bij EYE.
In 2018 evalueerde KWINK groep de meerjarenplanperiode 2015 t/m 2018 in opdracht van OCW. KWINK groep constateerde dat er anno 2018 een groot netwerk opgebouwd is, waar gebruik van kan worden gemaakt, dat de kern- en netwerkpartners de toegevoegde waarde van deze aanpak ervaren en er een grote mate van tevredenheid is over de rol die Mediawijzer.net vervult. Dit zeer positieve evaluatierapport over Mediawijzer.net vormde een belangrijke voorwaarde voor de doorstart naar een nieuwe programmaperiode.